LYS’ye bir aydan az kaldı. İyi bir üniversiteye girmek için uğraşan adayların heyecanı dorukta. Bu yıl açık uçlu soruları da çözecekler. Biz de son haftaları iyi değerlendirmek isteyenler için alanında uzman kişilerden tüyolar aldık.

Binlerce öğrencinin iyi bir üniversiteye girmek için yarıştığı Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) 10-11 ve 17-18 Haziran’da yapılacak. Adaylar bu yıl ilk defa açık uçlu sorularla karşılaşacak. Uzmanlar, sınava bir aydan az bir süre kalmışken onlara bol bol deneme çözmelerini öneriyor ve aşırı stres yapmamaları konusunda uyarıyor. Ayrıca birçok bölümün puan türünün değiştiğini hatırlatarak, bunlara da dikkat etmelerini söylüyorlar. İşte uzmanların son düzlükte işinize yarayacak altın değerindeki önerileri.

DERS DERS TEST ÇÖZME TAKTİKLERİ

Cihan Yeşilyurt Fen Bilimleri Eğitim Kurumları Rehberlik Koordinatörü:

MATEMATİK: Adayların hata yapmasının en önemli nedeni, soruya ait konuyu iyi kavramaması. Özellikle soru analiz-sentez düzeyindeyse ne istendiğini bilemeyenler, heyecanlanıp hata yapıyor ve sonraki sorularda da devam ediyor. Bunu aşmanın en iyi yolu, konuya hakim olmak. Bu adaya güven verir. Ama fazla güven, “Nasılsa yaparım”a dönüştüğünde, dikkat eksikliği doğabilir. Onun için her soruyu ciddiye alın. Hızlı çözme isteğinden kaynaklanan aritmetiksel işlem hatalarına dikkat edin.

GEOMETRİ: Bilgi sahibi olmanın yanında görmeyi de gerektiriyor. Bu özelliği kazanmak, daha çok soru çözüp, farklı bakış açıları geliştirmekle mümkün. Soruyu dikkatli okuyun. Taktik ve strateji oluşturun. Soruda gereğinden fazla oyalanmayın, sonraya bırakın.

FİZİK: Genel olarak lise müfredatını tam anlamıyla kapsayan bilgi sorularından oluşuyor. Son dönemece girdiğimiz şu sıralarda hangi bilgiyi unuttuğunuzu bulmanız gerekiyor.

KİMYA: Sınav şartları içinde öğrencinin hata yaptığı soru türü değişse de, bilgiyi yorumlama ve bilgi transferi yapma konusunda hata oranı artıyor.

BİYOLOJİ: Yorumlama, birden fazla konuya ait bilgiyi içeren ve grafik yorumlama soruları genellikle hata yapılanlar arasında. Adaylar, bu testte soruyu dikkatli okumadıkları, doğru yorumlayamadıkları için yanlış yapıyor. En çok soru gelmesini beklediğim konular; bitki biyolojisi, sistemler, ekoloji ve kalıtım. Ancak müfredattaki tüm konulardan LYS’de soru çıkabilir. Bu yüzden hepsi önemli, ayrıntıları tekrar edin.

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI: Son yıllarda Cumhuriyet dönemi ve güncel edebiyat konularından çok soru geldi. Son tekrarınızda bu konulara ağırlık verin. Eser adına bakıp sadece sanatçıya odaklanarak soruyu cevaplamak hataya neden oluyor. Bu sorularda, dönemin ve sanatçının özelliklerini bilmek gerekiyor. Soruları iyi okuyarak ve kökünü anlayarak çözün. YGS konularından da soru geliyor. En çok yanlış; paragraf, sözcükte ve cümlede anlamdan yapılıyor. Anlam bilgisinde soru dikkatsizlikten kaçıyor. Bunlar; adayın kelime dağarcığını, sanatsal ve edebi kültürünü yoklayıcı sorular.

TARİH: Kavram bilgisi eksikliği hata getiriyor. Son yıllarda çıkan bilgi ile kavramı eşleştirme soruları zorluyor. Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi dersi sadece 11 veya 12’nci sınıfta okutulduğundan, aday yeterli donanıma sahip değil. Bu nedenle LYS-4’te en çok bu derste zorlanıyorlar. Soruların bazıları yoruma dayalı, ama çoğu bilgiyi ölçmeye yönelik. Sınavdan önce genel bir tekrar yapın. Yazarak çalışmak, yeni soru tipleriyle ilgili pratik yapmak, Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi konularını gözden geçirmek başarınızı artırır.

COĞRAFYA: Yer kavramıyla ilgili sorularda çok hata yapılıyor. Adaylar, Türkiye ve Dünya’daki önemli yerlerin nerede olduğunu bilmiyor. Grafik veya tablo sorularında, üstte verilen bilgiyi okumadan çözüme geçmek de yanlışa neden oluyor. Ekonomik faaliyetler ve yer kavramıyla ilgili bilgileri tekrarlayın.

FELSEFE GRUBU (PSİKOLOJİ-SOSYOLOJİ-MANTIK): En çok “Bu parçada aşağıdaki görüşlerden hangisi eleştirilmektedir?” ya da “Hangisine karşı çıkılmaktadır?” şeklindeki sorularda hata yapılıyor. Aday, yöneltme cümlesinin başını dikkatle okurken sonuna doğru kendi tamamlayıp soruyu şöyle algılıyor: “Bu parçada aşağıdaki görüşlerden hangisi dile getirilmektedir?” Sorunun sizden ne istediğini anlayın. Birseçenekten emin olsanız da, diğerlerini mutlaka okuyun. Konu hakkında bilgi sahibiyseniz bile kendinizi sadece paragrafta verilen bilgilerle sınırlı tutun.

Sosyoloji soruları genelde felsefe sorularına benziyor. Temel kavramları kullanarak paragrafı çözümleme şeklinde oluyor. Psikolojide 10 yıldır son derece teknik sorular çıkıyor. Bu yüzden temel üniteleri iyi öğrenin. Paragraftan yola çıkarak çözebileceğiniz soru az olduğundan konu bilgisine de önem verin. Psikolojiye çalışırken aynı anda grafik çözümlemelerini de bilmek zorunda olduğunuzu unutmayın.

Mantık, sözel grubun eleyici dersi. Bu dersin konuları, matematik gibi daha çok tekrar gerektiriyor. Konulara hakimseniz soruları yanıtlamanız çok kolay olacak. Son yıllarda çözümleyici çizelge ve yüklemler mantığından zorlayıcı sorular çıkmıştı.

BİRAZ STRES GEREKLİ VE DOĞAL

Prof. Dr. Binnur Yeşilyaprak Ankara Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı: Sınav kaygısı, adayların sınavda başarılı olamayacakları, kötü sonuçlar alacağı ve bununla baş edemeyeceği konusunda yaşadıkları olumsuz duygulardan kaynaklanıyor. Yani “Eyvah çok kötü olacak, hiçbir şey hatırlayamayacağım, soruları yetiştiremeyeceğim, hata yapacağım, arkadaşlarıma ve aileme rezil olacağım” gibi kötü bir sonuç bekleyerek, olumsuz duygularla dolu olmaktan. Biraz stres de kaygı da gerekli ve doğal. Orta düzeydeki stres ve kaygı, bizi uyarıyor. Aday “LYS, gideceğim üniversiteyi belirleyecek, bu benim için önemli, ne yapmalıyım?” diye düşünerek, kendini planlıyor. “Oturup çalışmalıyım, zayıf yönlerim varsa kuvvetlendirmeliyim” gibi bir hazırlığa yöneliyor. O nedenle olumlu diyoruz.

Sınav kaygısını azaltmanın en önemli yolu, planlı çalışmak ve hazır olmak. Kendinize güveniyorsanız, kaygınız azalır. Yani “Ben yeteri kadar çalıştım, elimden geleni yaptım, bilmediğim konulara da hazırlandım, eski sınavlara baktım, her şeyi gözden geçirdim” diyorsanız, bu kendinize güvenmenizi sağlar ve kaygınızı azaltır.

Kaygıyı azaltmanın ikinci yolu da, en kötüyü düşünüp onun da çok kötü olmadığına inanmanız. “LYS’de istediğim puanı almazsam ne olur? Bu dünyanın sonu değil, evet denerim, iyi sonuç alamazsam üzülürüm ama eksiklerimi görmüş olurum ve bir dahakine daha iyi hazırlanırım” demek. Yaşamda başarı kadar başarısızlıklar da var ve bunlar da bize kendimizi geliştirme fırsatı verir.

Üçüncüsü ise sınava hazırlanırken stresinizi, gerginliğinizi azaltacak yolları kullanın. Sizi ne rahatlatıyor? Spor yapmak mı, annenizle konuşmak mı, bir arkadaşınızla mesajlaşmak mı? Gerginliğinizi düşürecek şeyleri, ara sıra yapın ki kaygınız biraz azalsın. Rehber öğretmeninizle, danışmanınızlakonuşun. Kaygıyı göstermemek, bastırmak işe yaramaz. Aksine daha olumsuz etkiler. Sınav kaygısı doğal, hepimiz zaman zaman kaygı duyarız çünkü sınavlar bizi değerlendirecek. Belki hak etmediğiniz bir sonuç alıp üzüleceksiniz. Onun için duygunuzu ifade edin ve konuşun.

OLUMLU DÜŞÜNCE İYİ SONUÇ GETİRİR

Murat Karaduman Rehberlik Öğretmeni: LYS’ye bir ay kala çalışma yoğunluğunu artırın. Ama sakin, rahat ve sabırlı olmaya çalışın. Başarının elde edilmesinde en önemli nokta, ‘kendine inanmak’. Bunu unutmayın. Ne kadar inanırsanız, o kadar başarırsınız. Kendine inanç, coşkuyu artırır, ruhu yeniler ve kazanma arzusunu güçlendirir. Kendinizi daha iyi hissetmeniz, pozitif kalabilmeniz için bu sınavı başarma istediğinizi, daha sık tekrarlayın.

Gelecek beklentisi, en önemli motivasyon kaynağınız. Amacı ve hedefi belli bir çalışma süreci, sınava psikolojik olarak iyi hazırlanmanıza yardımcı olur. Özellikle son ayda panik, endişe ve stres cümleleri çok fazla kullanılıyor. Bunları daha olumlu cümlelerle değiştirin. Sınavı kazanacağınızı, üniversiteli olacağınızı ve istediğiniz meslekte başarıyı yakalayacağınızı kendinize söyleyin. İyi düşünen iyi sonuç elde eder.

“Eksik konularım var, denemelerde netlerim düşük” gibi cümlelerin oluşturduğu kaygıyla baş etmek için çalışma planı oluşturun. Tamamlanmış konularda son bir ayda yapacağınız güçlendirme çalışmaları da netlerinizi artırır. Sosyal hayattan uzaklaşmayın. Ara sıra yapılacak etkinlikler rahatlamanızı ve çalışma gücünüzün artmasını sağlar. Basit egzersiz ve yürüyüşlerin, fiziksel ve psikolojik olarak rahatlatıcı etkilere sahip olduğunu unutmayın.

BAHARIN ÇEKİCİLİĞİNE KANMAYIN

LYS uzun soluklu bir maraton. Sürecin sonuna doğru yorgunluk ve motivasyon kayıpları yaşayabilirsiniz. Bu konuda en büyük etki de, bahar yorgunluğu. Değişen iklim şartlarına uyum sağlamak için enerji harcayan vücudun güçsüz kalması, motivasyon kayıplarını da beraberinde getiriyor. Öncelikle vücudun enerjisini artırın. Bunun için öğün atlamadan enerji veren yiyecekler tüketin.

Devamlılık, başarının en önemli unsurlarından. Başlanılan işte sonuna kadar gitmek, istenilen başarının elde edilmesine katkı sağlıyor. Bu işi sonuna kadar götürmek için yola çıktınız. Sizinle aynı hedefe sahip kişileri geçmek istiyorsanız, herkes durduğunda siz “yola devam” demelisiniz. LYS’de son soruyu işaretleyinceye kadar devamlılık gerekiyor. Kuş sesleri, yeni açmış çiçekler ve güzel hava sizi çağırsa da hedeflerinize ulaşmak için, fedakârlık yapmanız gerektiğini kendinize hatırlatın. Baharın çekiciliği karşısında, kendinizle yapacağınız sorumluluk hatırlatıcı konuşmalar sizi tekrar derse yöneltecek.

YGS SONUCUNU DEĞİL LYS’NİN GÜCÜNÜ DÜŞÜNÜN

LYS sürecinde sınav kaygısını tetikleyen en önemli unsur, YGS sonuçları konusundaki olumsuz değerlendirmeler. Oluşan baskı da stresli olmanıza, veriminizin düşmesine neden olur. Bu yüzden YGS ile ilgili pozitif algılar oluşturun ve LYS’nin gücünün farkına varın.

Enerjinizi düşüren kişi ve ortamlardan uzak durun. Özellikle sınavla ilgili yapılan yanlış yorumlar ve olumsuz bakış açısı, kaygınızı artırır. Keyif alacağınız etkinlikleri, ders çalışma zamanlarınızın dışında uygulayın. Gevşeme egzersizi yapın. Bunlar, fiziksel gerginliği ortadan kaldırır, nefes egzersizleri de kaygıyı azaltmanıza yardımcı olur.

AÇIK UÇLU SORULARI MUTLAKA YANITLAYIN

Bu yıl devrim niteliğinde bir karar alındı: LYS’de ilk kez açık uçlu sorular olacak. Bunların sayısı çok fazla değil. Tüm LYS’Lerde 3’er açık uçlu soru yer alacak. Peki bunları nasıl cevaplayacaksınız? Çalışma düzeninizi biraz değiştirmelisiniz. Uzmanlara göre, ağırlıklı olarak yazarak çalışılırsa, bunları yanıtlarken zorlanmazsınız. Ayrıca bu sorularda yanlışlar doğruları götürmeyecek. Yani doğru yaparsanız puan alacaksınız, aksi durumda ise bir kaybınız olmayacak. Bu nedenle uzmanlar, adaylara bu soruları mutlaka yanıtlamalarını öneriyor. Ayrıca unutmayın, bu sorularda yanıtları önce cevap kağıdına yazacaksınız, sonra da kodlayacaksınız.



Hata yapmamak için 10 kural

1- Soruyu küçümseme. Dikkat etmediğin en basit soruda bile hata yapabilirsin.
2- Soruyu okuduktan sonra 1-2 saniye dur ve işlemi sakin yap, “Çabuk olmalıyım, hızlı çözmeliyim” düşüncesi hatayı getirir.
3- Çözemediğin soruyu geç. Geri döndüğünde önceki işlem üzerinden devam etme. Yanlışını göremeyebilirsin.
4- Yarısını değil, sorunun tamamını doğru oku. Grafik yorumlama sorularına dikkat et.
5- Birden fazla konuya ait bilgi içeren sorulara hazır ol.
6- Soruları çok dikkatli oku. Soru ve şekil arasındaki bağlantıyı okurken kur. Hem zaman kazan hem de istenen bilgiye nasıl ulaşabileceğini düşün.
7- Altı çizili sözcük ve kısıtlamaya özen göster.
8- Bazı sorular gerçekten çok kolay olacak. Bit yeniği arama.
9- Deneme yap ve süreli soru çözmeyi alışkanlık haline getir. Çıkmış sorularla eksiklerini gider.
10- Soruları bağımsız düşün. Çözemediğin sorunun çelişkisini diğerlerine yansıtma. Sorulan ana bilgiyi doğru algıla ve cevapla. Uzak çeldiricileri ele, yakın şıklar arasında kıyaslama yap.



15 DAKİKA KURALINA DİKKAT

ÖSYM’nin bu yılın başında uygulamaya aldığı 15 dakika kuralına dikkat edin. Buna göre sınav başlamadan 15 dakika önce sınav salonlarına alma işlemi sona eriyor. LYS’de sınav salonlarına bunu dikkate alarak yönelin. Bir dakika nedeniyle YGS 2017’de onlarca aday binalara alınmadı. Bu nedenle azami özen gösterin. Vaktinde sınava gireceğiniz kurumda olun.